Του Julian Lee
Από τη Δευτέρα θα υπάρχει μόνο μία πετρελαϊκή εταιρεία στο βιομηχανικό δείκτη Dow Jones - η Chevron.
Η απομάκρυνση της Exxon Mobil από τον δείκτη μετά από μια αδιάλειπτη παρουσία 92 ετών (από το 1928 μέχρι σήμερα) δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως έκπληξη. Δεν είναι το τέλος των μεγάλων πετρελαϊκών, μπορεί ωστόσο να σηματοδοτεί την αρχή της έναρξης του τέλους τους.
Μπορεί να φαντάζει περίεργο να αφαιρείται μία από τις μόνον δύο εταιρείες του κλάδου του πετρελαίου από τον δείκτη, τη στιγμή που η έκρηξη του σχιστόλιθου έχει αναμορφώσει τον ρόλο της Αμερικής στην παγκόσμια αγορά ενέργειας.
Σε τελική ανάλυση, οι ΗΠΑ παράγουν πλέον περισσότερο πετρέλαιο και περισσότερο φυσικό αέριο από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο. Η εγχώρια παραγωγή πετρελαίου πέρυσι αυξήθηκε κατά 125% σε σχέση με τα επίπεδα του 2010, ενώ η παραγωγή φυσικού αερίου εμφανίζεται αυξημένη κατά 60%.
Αυτά τα στοιχεία, όμως, λένε μόνον ένα μέρος της ιστορίας και μάλιστα όχι το πιο σημαντικό.
Από τις 31 Αυγούστου, μόνον μία εταιρεία θα εκπροσωπεί τον πετρελαϊκό κλάδο στον δείκτη Dow Jones
Δεν είναι η πρώτη φορά που υπάρχει μόνο μια εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου στον Dow. Η τελευταία φορά ήταν μεταξύ 2000 και 2008, όταν η Exxon ήταν ο μοναδικός εκπρόσωπος του κλάδου.
Πριν από αυτήν την περίοδο, πρέπει να επιστρέψει κανείς στη δεκαετία του 1920. Για μια σύντομη περίοδο δύο εβδομάδων, το 1924, δεν υπήρχε καμία.
Γιατί η Exxon κι όχι η Chevron;
Γιατί να αφαιρεθεί η Exxon αντί της Chevron; Η απάντηση εδώ είναι εύκολη.
Ο Dow υπολογίζεται επί τη βάσει της τιμής των μετοχών και όχι της κεφαλαιοποίησης της κάθε εταιρείας, οπότε η υψηλότερη τιμή μετοχής της Chevron (διπλάσια εκείνης της Exxon) τής δίνει μεγαλύτερο βάρος στον δείκτη.
Στο κλείσιμο της συνεδρίασης στις 27 Αυγούστου, η Chevron αντιπροσώπευε το 2,04% του Dow. Η Exxon μόλις το 0,96%.
Η αφαίρεση της Chevron θα μείωνε το βάρος των πετρελαϊκών σε ένα υπερβολικά χαμηλό επίπεδο. Η μετοχή της έχει ξεπεράσει εξάλλου σε απόδοση εκείνη της μεγαλύτερης ανταγωνίστριάς της για σχεδόν οποιαδήποτε πρόσφατη περίοδο επιλέξουμε ως σημείο αναφοράς.
Η αντικατάσταση της Exxon με την Salesforce.com, ηγετική δύναμη στην κατασκευή λογισμικού για τον χώρο του cloud, αντανακλά την εξέλιξη της οικονομίας των ΗΠΑ, ακόμη και αν ο σημερινός πρόεδρος της χώρας πρωτοστατεί στην υποστήριξη των βιομηχανιών του κλάδου των ορυκτών καυσίμων.
Η πρώτη έκρηξη του σχιστόλιθου, η οποία είδε την παραγωγή φυσικού αερίου να αρχίζει να αυξάνεται από το 2005 και το πετρέλαιο να την ακολουθεί πέντε χρόνια αργότερα, οδήγησε σε μια τεράστια τάση αύξησης των θέσεων εργασίας στον κλάδο.
Ο αριθμός των ατόμων που απασχολούνται στην εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου αυξήθηκε από περίπου 125.000 το πρώτο εξάμηνο του 2005 σε ένα ζενίθ άνω των 200.000 στα τέλη του 2014, σύμφωνα με το Γραφείο Στατιστικών Στοιχείων για την Εργασία των ΗΠΑ.
Η δεύτερη έκρηξη του σχιστόλιθου δημιούργησε μόνο το ένα τέταρτο των θέσεων εργασίας που είχαν χαθεί στον τομέα μεταξύ του 2015 και του 2017, πριν χάσει εντελώς τη δυναμική της στα τέλη του 2019 - ενώ στη συνέχεια χτύπησε η πανδημία της Covid-19.
Παρά τα επίπεδα - ρεκόρ παραγωγής, η εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου συνέβαλε μόλις το 1% του ΑΕΠ των ΗΠΑ πέρυσι, σύμφωνα με το Γραφείο Οικονομικών Αναλύσεων.
Το πετρέλαιο δεν έχει το ειδικό βάρος που είχε κάποτε στην οικονομία των ΗΠΑ
Το πετρέλαιο απλώς δεν είναι πια εκείνο που ήταν για την οικονομία των ΗΠΑ και, με μεγάλο μέρος της έκρηξης σχιστόλιθου να "καθοδηγείται" από μικρές ανεξάρτητες εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες καθίστανται ακόμη λιγότερο κομβικής σημασίας.
Δεν είναι μόνον στις ΗΠΑ που οι κολοσσοί του πετρελαίου αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Οι ευκαιρίες για τις ίδιες και η φήμη τους υφίστανται πλήγματα σε παγκόσμια κλίμακα.
Οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου του πετρελαίου, συμπεριλαμβανομένων των Royal Dutch Shell, BP και Total, λειτουργούν σε έναν κόσμο όπου συχνά τους απαγορεύεται η πρόσβαση σε προνομιακές προοπτικές.
Απότρέπονται από επενδύσεις σε βασικές περιοχές χαμηλού κόστους - "κλειδιά", όπως η Σαουδική Αραβία, το Ιράν, η Βενεζουέλα και η Ρωσία, λόγω τοπικής νομοθεσίας ή λόγω κινδύνου κυρώσεων. Σε άλλες περιοχές του πλανήτη, αντιμετωπίζουν όρους συμβολαίων που καθιστούν τις επενδύσεις ασύμφορες.
Δεν είναι απλώς η έλλειψη ευκαιριών να ανακαλύψει και να αναπτύξει κανείς μεγάλες, νέες πετρελαιοπηγές. Οι εταιρείες αντιμετωπίζουν την ανάγκη να ανακαλύψουν εκ νέου τον εαυτό τους σε έναν κόσμο όπου το βασικό τους προϊόν δέχεται αυξανόμενη πίεση από τους καταναλωτές λόγω του αντικτύπου του στην κλιματική αλλαγή και την κατά τόπους ρύπανση.
Η δε μακρά, σκληρή προσπάθεια τους να μετατραπούν σε παραγωγούς βιώσιμης και αειφόρου ενέργειας βρίσκεται ακόμη στα "σπάργανα".
Η απομάκρυνση της Exxon από το Dow μπορεί να μην σηματοδοτεί το τέλος των κολοσσών του πετρελαίου ή ότι το τέλος τους είναι κοντά, αντανακλά ωστόσο την μέχρι στιγμής αποτυχία του κλάδου να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.
